آشنایی با آناتومی انسان

واژه آناتومی
آناتومی از دو واژه ana به معنی کالبد و جسم و tomyia به معنی شکافتن یا تشریح کردن تشکیل شده است .

آناتومی موضعی چیست ؟
تشریح یک قسمت از بدن را آناتومی موضعی گویند.

تاریخچه آناتومی
شروع علم آناتومی به زمان یونان باستان بر می گردد و اولین کتابی که در این باره نوشته شد توسط هراکلیوس بود که دارای اشتباهات زیادی بود .
در رم باستان جالنیوس : اولین کسی بود که استخوان ها و مفاصل را طبقه بندی کرد وقسمت های مختلف بدن را تشخیص داد.

تاریخچه آناتومی در ایران
ابن سینا در کتاب قانون در طب مطالب ارزشمندی در ارتباط با آناتومی انسانی آورده است که تا قرن هفدهم میلادی منبع دانش کلیه پزشکان در شرق و غرب بود.

تقسیمات آناتومی انسانی شامل :
آناتومی درشت (ماکروسکپی ) که بدون استفاده از میکروسکوپ قابل شناخت وبررسی است.
آناتومی ریز (میکروسکپی ) که با استفاده از میکروسکوپ قابل شناخت و بررسی است.
آناتومی تکاملی : که شناخت بدن انسان را از تولد تا سالخوردگی مورد بررسی قرار می دهد.
زیر شاخه های آناتومی که قسمت های مختلف بدن انسان را مورد بررسی قرار می دهند.
شامل :استخوان شناسی ـ غدد شناسی ـ مفصل شناسی ـ احشاشناسی و …. می باشد.

وضعیت تشریحی چیست ؟
برای شناخت بدن انسان لازم است وضعیت خاصی را در نظر بگیریم که به آن وضعیت تشریحی می گویند. یا همان حالتی که جسد روی تخت تشریح قرار می گیرد.

در وضعیت تشریحی سر به طرف روبه رو ، دست ها از دو طرف آویخته وکف دستها به طرف جلو قرار دارد واندام تحتانی (پاها صاف وبدون خمیدگی است).

سطوح تشریحی بدن انسان
برای مطالعه آناتومی باید سطوحی فرضی را در نظر بگیریم که بدن انسان یا یک قسمت از بدن را به دو نیمه تقسیم کند این سطوح فرضی عبارتند از :

• سطح سهمی              sagital plan
• سطح عرضی               frontal plan
• سطح افقی                 horizontal plan

سطح سهمی: سطحی است فرضی که بدن را به دو نیمه چپ وراست تقسیم می کند.

سطح عرضی : سطحی است فرضی که بدن را به دو نیمه قدامی وخلفی تقسیم می کند.
سطح افقی : سطحی است فرضی که بدن را به دو نیمه فوقانی و تحتانی تقسیم می کند.

برای نشان دادن موقعیت اندام های بدن از واژه هایی نظیر قدامی ، خلفی ، فوقانی ، خارجی ، داخلی، و … استفاده می کنیم این واژه ها نسبت به وضعیت تشریحی ایساده به کار برده می شوند.واژه هایی نظیر superficial وdistal  proximal (نزدیک به تنه) برای شناسایی موقعیت اندام ها نسبت به تنه بکار برده می‌شوند.

حفرات بدن انسان
در بدن انسان حفراتی وجود دارند که اعضای مختلف بدن را در خود جای داده اند این حفرات از نظر شکل واندازه ونوع محتویات با هم متفاوت اند.

مهمترین حفرات بدن عبارتند از:

• حفره جمجمه ای
• حفره مهره ای
• حفره سینه ای
• حفره شکمی ، لگنی

ساختار بدن انسان بطور شماتیک شامل :سلول ـ بافت ـ عضو یا اندام ـ دستگاه ـ بدن انسان