آناتومی بافت همبند
سلول های بافت همبند
فیبروبلاست
فیبروبلاست ، فراوان‌ترین سلول بافت همبند است که همه انواع رشته‌های بافت همبند و مواد آلی ماده زمینه‌ای را سنتز می‌کند. فیبروبلاست ، سلولی است با هسته بیضوی و روشن و دارای کروماتین ظریف است که حاوی یک یا دو هستک واضح میباشد. ارگان های دخیل در پروتئین سازی در فیبروبلاست بطور گسترده دیده می‌شوند. در مواردی که فعالیت سلول کاهش می‌یابد، اندازه سلول کوچک تر شده و هسته آن پر رنگ و دوکی دیده می‌شود که در این حالت فیبروسیت نیز می‌نامند. فیبروسیت ها درصورت تحریک قابل برگشت به حال فعال می‌باشند.
ماکروفاژها
ماکروفاژها سلول هایی دارای قدرت بیگانه خواری هستند که سلول های فرسوده و بقایای سلولی و میکروارگانیسم ها را به درون خود کشیده و توسط آنزیم های لیزوزومی ازبین می‌برند. ماکروفاژها بطور غیر مستقیم درحفظ و ترمیم و بطور غیر مستقیم در دفاع از بدن دخیل هستند. ماکروفاژها از مغز استخوان نشأت می‌گیرند. ماکروفاژ آزاد دارای هسته‌ای لوبیایی و خارج از مرکز و سیتوپلاسمی وسیع و حاوی اجسام باقی مانده میباشد که آن ها را به سادگی از فیبروبلاست ها قابل تشخیص می‌سازد.
علاوه بر ماکروفاژهای بافت همبند ، سایر بافت ها و ارگان ها نیر دارای سلول هایی با ویژگی های ماکروفاژها می‌باشند که اسامی متفاوتی به آنها داده می‌شود. به عنوان مثال ، این سلول ها را در کبد به نام کوپفر ، در ریه به نام ماکروفاژهای ریوی ، در بافت عصبی مرکزی به نام میکروگلی و در ارگان های لنفی به نام ماکروفاژهای دیواره سینوزوئیدی می‌نامند.
پلاسماسل
پلاسماسل ها سلول هایی هستند بیضوی یا تخم مرغی شکل با هسته کناری که سیتوپلاسم آنها به علت وسعت فراوان شبکه آندوپلاسمی دانه‌دار ، که قسمت عمده سیتوپلاسم را اشغال کرده بازوفیل دیده می‌شود. بارزترین مشخصه پلاسماسل ها طرح هسته آن ها میباشد که نقاط تیره و روشن کروماتین در آن منظره‌ای شبیه صفحه ساعت یا چرخ ارابه ایجاد می‌نماید.
در اغلب پلاسماسل ها ، در بالای هسته منطقه روشنی جلب توجه می‌کند که با دستگاه گلژی وسیع سلول مطابقت می‌نماید. پلاسماسل ها از سلول های لنفوسیت B مشتق می‌شوند. به این معنی که لنفوسیت B پس از برخورد با آنتی ژن تحریک و تقسیم می‌گردد که یکی از سلول های حاصل از تقسیم ، به پلاسماسل تبدیل می‌شود.
ماست سل ها
ماست سل ها سلول های بزرگی هستند که به تعداد زیاد در بافت همبند یافت می‌شوند و سیتوپلاسم آنها حاوی گرانول های درشت و بازوفیل میباشد. وظیفه اصلی ماست سل ها ذخیره واسطه‌های شیمیایی است که در جریان واکنش های آلرژیک آن ها را آزاد می‌سازند و مهمترین واسطه‌های شیمیایی مترشحه بوسیله ماست سل ها هپارین و هیستامین می‌باشند.
ماست سل هایی که در غشاهای مخاطی یافت می‌شوند بجای هپارین حاوی کندروایتین سولفات می‌باشند و بر این اساس ماست سل ها را دو نوع متفاوت محسوب می‌کنند. لکوترین ماده دیگری است که توسط ماست سل ها ترشح می‌شوند و باعث انقباض آهسته عضلات صاف می‌گردند. غشای ماست سل ها حاوی رسپتورهای متعدد برای نوعی از آنتی بادی مترشحه توسط پلاسماسل به نام IgE میباشد.
سلول های چربی
سلول های گرد یا چند وجهی هستند که چربی ذخیره شده در آن ها به صورت قطره‌ای بزرگ ، حجم عمده سلول را اشغال می‌کند.
سلول های مزانشیمی
سلولهای مزانشیمی تشکیل دهنده لایه مزودرم جنینی هستند که از نظر شکل ظاهری شبیه فیبروبلاست ها می‌باشند. این سلول ها چند استعداده می‌باشند و قادرند به انواع مختلف سلول ها تمایز یابند و به همین دلیل به سلول های متمایز شده نیز معروفند.
رشته‌های بافت همبند
رشته‌های کلاژن
این رشته‌ها از پروتئین هم نام خود به اسم کلاژن ساخته شده‌اند که فراوان‌ترین پروتئین بدن محسوب می‌گردد. رشته‌های کلاژن در همه انواع بافت همبند ، ولی به میزان متفاوت یافت می‌شوند. سنتز کلاژن بوسیله فیبروبلاست ها مشابه ساخت سایر پروتئین ها میباشد. سنتز کلاژن توسط سلول های استئوبلاست دراستخوان ، کندروپلاست در غضروف ، ادونتوپلاست در دندان ، سلول های عضله صاف در دیواره رگ های خونی و سلول های اپی‌تلیال نیز انجام می‌گیرد. ترکیب اسید آمینه تشکیل دهنده کلاژن در بافت های مختلف دارای تفاوته ای جزئی است.
رشته‌های رتیکولر
رشته‌های رتیکولر فیبریل هایی متشکل از کلاژن نوع III که با رنگ آمیزی معمولی قابل رویت نیستند، می‌باشند. چون این رشته‌ها با املاح نقره به رنگ سیاه در می‌آیند، رشته‌های نقره دوست نیز نامیده می‌شوند. رشته‌های رتیکولر توری ظریفی را در اطراف سلول های کبدی و کلیوی ، غدد درون ریز و سلولهای عضلانی و عصبی بوجود می آورند. همچنین داربست اعضای لنفی و خونساز از رشته‌های رتیکولر تشکیل شده است.
رشته‌های الاستیک
رشته‌هایی هستند باریک و منشعب و دارای قابلیت ارتجاعی که نسبت به رشته‌های کلاژن استحکام کمتری دارند و با رنگ آمیزی اختصاصی رنگ می‌گیرند. این رشته‌ها ، به مقدار فراوان در بافتهای انعطاف پذیر نظیر شریان های بزرگ (آئورت) ، ریه و مجاری تنفسی ، پوست ، داربست طحال و لیگامان های بین مهره‌ای یافت می‌شوند.
ماده زمینه‌ای
سلول ها و رشته‌های بافت همبند بوسیله ماده‌ای بی شکل به نام ماده زمینه‌ای یا ماتریکس احاطه شده‌اند. ماده زمینه‌ای مرکب از گلیکوز آمینو گلیکان ها ، گلیکو پروتئین ها و مایع بافتی است.
مایع بافتی
مایع موجود در ماده زمینه‌ای بافت همبند را که متشکل از آب ، الکترولیت ها و مقداری پروتئین و متابلیت میباشد، مایع میان بافتی می‌نامند، که محیط قابل انتشاری را بین خون و سلول ها فراهم می‌آورد. منشا مایع بافتی پلاسمای خون میباشد.
