آرتریت روماتوئید

بیماری معمولاً از یک بیمار به بیمار دیگر متفاوت است . در بعضی تنها بمدت چند ماه یا یکی دو سال طول می کشد و بدون آسیب و تخریب واضحی برطرف می شود . بعضی بیماران دیگر نوع خفیف تا متوسط بیماری را با دوره هایی از بدتر شدن علائم دارند و بعد در دوره هایی علائم برطرف می شوند در گروه دیگری نیز بیماری تقریباً همیشه فعال است و سالیان زیادی طول می کشد و منجر به تغییرات و ناتوانیهای وسیعی در مفاصل می شود .

اگر چه آرتریت روماتوئید تأثیرات قابل توجهی بر زندگی و سلامت شخص می گذارد ، درمانهای حال حاضر شامل تسکین درد و سایر داروها ، تناسب بین فعالیتها و استراحت و آموزش بیمار باعث می گردد تا اکثر بیماران در طول بیماری کاملاً فعال و سرزنده باشند .

* علائم شایع :

    * مفاصل متورم ،‌ گرم و دردناک به هنگام لمس

    * نمای قرینه ( درگیری مفاصل معمولاً دوطرفه است )

    * درگیری مفاصل مچ دست و انگشتان دست ( معمولاً ) . مفاصل دیگر شامل گردن ، شانه ها ، آرنجها ، زانو ، باسن ، قوزک ها

    * ضعف و خستگی ، تب

    * درد و خشکی صبحگاهی مفاصل که بیش از20 دقیقه طول بکشد . 

  * علائم خارج مفصلی

* علل :

ناشناخته است ،‌ ولی این بیماری احتمالاً منشاء خودایمنی دارد .

درآرتریت روماتوئید بدلایل نامشخص ، سیستم ایمنی بدن فرد به سلولهای داخل کپسول مفصلی حمله ور می شود و آنها را تخریب می نماید .

* عوامل افزایش دهنده خطر :

    - سابقه خانوادگی آرتریت روماتوئید یا سایر بیماریهای خود ایمنی

    - عوامل ژنتیک ،‌ مثل نقص در دستگاه خود ایمنی

    - جنس مؤنث

    - سن 20 تا 65 سالگی

    - استرس های عاطفی می تواند باعث شعله ور شدن بیماری شود .

* عواقب :

بعضی بیماران ممکن است بجز مفاصل سایر ارگانهای خود را نیز درگیر ببینند . تقریباً یک چهارم بیماران دچار ضایعات پوستی بصورت برآمدگی پوست ( ندول )‌می شوند که معمولاً نزدیک مفاصل هستند . بسیاری از بیماران دچار کم خونی می شوند . گاهی درد گردن و خشکی چشمها و دهان نیز دیده می شود . بندرت ممکن است التهاب عروق خونی ،‌لایه های ریه ها و دیواره های قلب ایجاد شود .

باید توجه داشت این بیماری قابل علاج نیست ، اما با تشخیص زودهنگام ،‌ می توان درد بیمار را تخفیف داد و از بروز ناتوانی و معلولیت جلوگیری بعمل آورد . با درمانهای معمول ، علائم در بیماران در عرض یکسال بهبود می یابند ، اما حدود 2 درصد بیماران ، علیرغم درمان نهایتاً معلولیت پیدا خواهند نمود .

از دیگر عوامل بیماری می توان به اختلالات بینایی ، تغییر شکل مفاصل و ازکارافتادگی بیمار اشاره نمود .

* تأثیرات آرتریت روماتوئید در جامعه :

بنظر می رسد این بیماری در تمامی نژادها و در تمامی گروههای سنی ایجاد شود .

مانند بسیاری از بیماریهای التهابی مفاصل ،‌ آرتریت روماتوئید بیشتر در زنان دیده می شود . ( تقریباً 2 تا 3 برابر )

بطور کلی آرتریت روماتوئید تأثیرات بسزایی از نظر اجتماعی و اقتصادی بر فرد و جامعه می گذارد . از نظر اقتصادی هزینه درمانهای طبی و جراحی و سایر هزینه ها گاهی به میلیونها دلار می رسد . درد روزانه مفاصل تقریباً از علائم اجتناب ناپذیر بیماری است که گاهی منجر به افسردگی ، اضطراب و یأس و نومیدی می شود . در بعضی بیماران ممکن است فعالیت روزانه بیمار ، انجام مسئولیتهای خانوادگی و تفریح را در شخص مختل نماید .

* تشخیص بیماری :

در ابتدا باید متذکر شد که تحقیقات نشان دهنده این واقعیت است که بیمارانی که بطور دقیق از بیماری خود آگاه شده اند و بطور فعال در روند درمانی خود شرکت نموده اند درد کمتری را تجربه نموده اند

بطور کلی تشخیص آرتریت روماتوئید در مراحل ابتدایی بیماری بدلایل مختلف مشکل می باشد . اول اینکه تست منفردی برای تشخیص بیماری وجود ندارد . ثانیاً علائم از یک شخص به شخص دیگر متفاوت است و علائم مشترک با سایر بیماریهای التهابی مفصلی زیاد است . در نهایت اینکه بسیاری از علائم به مرور زمان ایجاد می شوند و در مراحل ابتدایی بیماری وجود ندارند .

بهمین علت دقت زیادی از طرف پزشک معالج و راههای تشخیصی فراوانی امتحان می شوند تا بیماری تشخیص داده شود . علاوه بر شرح حال کامل و معاینه دقیقی که توسط پزشک انجام می شود آزمایشات مختلف و عکسبرداریای متفاوتی انجام می شود . عکسبرداری از مفاصل مختلف بیشتر زمانی انجام می شود که می خواهیم میزان تخریب مفصل را مشخص کنیم و در مراحل اولیه بیماری چندان کمک کننده نیست .

*‌ درمان :

معمولاً پزشکان از چند راه مختلف برای درمان بیماری استفاده می کنند که این درمانها در سیر بیماری و وضعیت فردی بیمار ممکن است متفاوت باشد . اهداف کلیه اقدامات درمانی عبارتند از : کاهش درد ، کاهش التهاب ، توقف یا کندکردن روند تخریب و افزایش قابلیتهای زندگی فرد .

در حال حاضر اقدامات درمانی به شکل زیر صورت می گیرد : تغییر روند زندگی ، درمان دارویی ،‌ جراحی و پیگیریهای دقیق بیماری .

در تغییر روند زندگی فرد مباحث زیر مطرح می گردد :

    * استراحت و ورزش که هر دو با اهمیت هستند .

 در واقع بیماران نیاز به تناسب خوبی بین استراحت و ورزش خود دارند و در واقع زمانیکه بیماری فعال است استراحت بیشتر و هنگامی که غیرفعال است ورزش بیشتر مطلوب است . استراحت و مدت زمان مورد نیاز برای آن از فردی به فرد دیگر متفاوت است . ورزش باعث افزایش قوای عضلانی و دامنه حرکات مفاصل می گردد و ارتجاع مفاصل را تسهیل می نماید . ضمناً باعث خواب راحت ، کاهش درد و کاهش وزن می شود . بهرحال ورزش باید در برنامه های زندگی بیمار بر اساس توانائیهای شخصی اش گنجانده شود .

    * مراقبت از مفاصل : گاهی به نظر می رسد استفاده از آتلهای خاصی که پزشک معرفی می کند برای کوتاه مدت می تواند تورم و درد مفاصل درگیر را کاهش دهد و منجر به استراحت آنها شود . این نوع آتل ها بیشتر در دست ها و مچها و گاهی برای قوزک پا استفاده می شود .

    * کاهش فشارهای روحی :

 شواهد کافی دال بر اینکه استرسهای روحی نقش مهمی در ایجاد این بیماری دارند وجود ندارد ، لیکن وجود این استرسها همراه با بیماری روند بیماری را بدتر می نمایند . استرسهای روحی می توانند مقدار دردی را که توسط بیمار احساس می شود تشدید نماید . البته تکنیک های موفقی برای رویارویی با این استرسهای روحی وجود دارد .

    * رژیم غذایی سالم :

تنها پرهیز از مواد غذایی پرچرب را می توان اشاره نمود که می تواند مفید باشد . البته بهتر است بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید از پزشک خود در مورد پرهیزهای غذایی خود دقیقاً سئوال نمایند . ضمناً بهتر است با رژیم غذایی مناسب و ورزش از چاقی جلوگیری شود .

    * نوع آب و هوا :

اگر چه شواهد کافی درست نیست که نشان دهد تغییرات آب و هوا می تواند چه مقدار در این بیماری مؤثر باشد ، بعضی از بیماران معتقدند آب و هوای مرطوب وضع بیماری آنها را بدتر می کند .

    * درمانهای دارویی :

داروهای مختلفی برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده می شود که از مهمترین آنها می توان به آسپیرین و خانواده سالیسیلاتها ، ترکیبات طلا و داروهای سرکوب کننده ایمنی بدن اشاره نمود.

در مورد بیمارانی که دچار تخریب شدید مفاصل شده اند ممکن است احتیاج به جراحیهای ترمیمی وجود داشته باشد .

به هر حال پیگیریهای مستمر در روند بیماری و درمان نقش بسزایی در تعیین خط مشی آینده درمان دارد .

تحقیقات دانشمندان در حال حاضر شدیداً بر روی استفاده از روشهای درمانی جدید و کشف داروهای جدید معطوف شده است . ضمن اینکه تلاش بسیاری بعمل می آید تا عوامل مؤثر بخصوص فاکتورهای ژنتیک مؤثر در ایجاد بیماری شناسایی شوند تا بتوان به روش مطلوبتری بروز و تشدید بیماری را مهار نمود .